Silvia Prins aan Bert Smits
Dag Saskia, Philippe, Philippe en Bert,
Mijn excuses voor de vertraging in deze inspirerende brieven ketting. Ik merk nu de kerstvakantie is begonnen, dat er voor mij pas mentale ruimte is ontstaan om met het ondertussen bezig te zijn. Te veel bezig met alles wat nog af moest, ook wat schrik of ik het jaar financieel zou ‘halen’... Stress, angst en de fysieke spanning die daarbij hoort belemmeren het kunnen ‘zakken’ in iets. Gisteren, nadat ik mijn laatste ‘zoom’ van het jaar had afgerond, heb ik dan ook eens heel diep uitgeademd. Een cyclus die afgerond is. Voor nu toch even.
Jullie brieven roepen van alles in me op. Het schiet alle kanten op. Ik probeer mijn associaties wat te ordenen.
Voor mij is deze periode, die we kerstvakantie noemen, de tijd bij uitstek om te ‘winteren’. Even niets moeten. Laten bezinken. Terugblikken op wat was. Contact maken met een onderstroom van kleine tintelingen, stroompjes van verlangen, dingetjes die schuren en die iets aangeven van wat zich wil manifesteren. Ik weet het nog niet. Mijn valkuil is om te snel beslissingen te nemen en te voortvarend premature ideeën te willen materialiseren. Vanuit ongeduld, greep willen en in actie willen komen. Ik gun mezelf deze periode om het nog niet te moeten weten. Het Voelt als een luxe, maar eigenlijk is het zo wezenlijk. Vervellen, afpellen, naar de kern gaan, contact maken met wat er echt toe doet.
Het doet me denken aan wat de Gestalt zo mooi de ‘vruchtbare leegte’ noemt. De plek vol potentieel waar alles nog mogelijk is. En dit vraagt dat je recht doet aan de fase die ervoor komt (de contactcyclus): het afronden, integreren, conclusies trekken, rust nemen en een punt zetten. Gisterenmiddag heb ik mijn mailboxen leeggemaakt, afgeronde dossiers geklasseerd, offertes die tot niets hebben geleid in de prullenbak gegooid en mijn bureau opgeruimd. Dat brengt me rust.
Sinds Corona heb ik een hobbie. Ik volg lessen fotografie aan de academie. Daar kom ik hetzelfde tegen. We moeten weer leren (!) om te vertrekken vanuit de leegte. Pure Gestalt dus. De opdracht was bijvoorbeeld om op het stationsplein van Leuven, waar je totaal overprikkeld wordt door alle visuele, auditieve en olfactieve stimuli, een rustpunt te zoeken (en daar een foto van te maken). En dan op zoek te gaan naar een punt. En een lijn. En een driehoek, vierkant, enz. Vertrekken vanuit leegte om iets te laten ontstaan.
Ik merk dan hoe blij ik word dat dezelfde wezenlijke thema’s terugkomen in alle aspecten van mijn leven. Een paar jaar geleden heb ik een yoga docentenopleiding gedaan. En ook daar gaat het weer over de essentie: adem, contact met jezelf, verwondering, aanvaarden wat er nu is, verbinding met het geheel.
Professioneel kom ik het ondertussen ook tegen. Of liever: ik probeer de voorwaarden voor een ondertussen te creëren. Tijd en ruimte om samen te zitten, te voelen hoe het met ons is, stil te zijn en te ontdekken wat er wil ontstaan. ‘Emergence’ vind ik een mooi woord. En ook ‘potential space’ (Winnicott). De ruimte waarin we loslaten wat was, nog niet weten wat er komt, kunnen experimenteren met ideeën zonder dat ze gerealiseerd moeten worden. Zoals kinderen de ruimte hebben om te spelen, waardoor ze creatief leren zijn.
Spelen met conflicten. De illusie van een ‘oorzaak’ en een ‘oplossing’ loslaten. De ‘waarheidsbevinding’ achterlaten en samen nieuwsgierig zijn naar wat er ontstaat. ‘Niemand heeft monopolie op de waarheid’ zeggen ze in de Deep Democracy. Dat vinden mensen moeilijk. Controle loslaten, uit het eigen grote gelijk stappen, projecties terugnemen, zich openstellen voor andere waarheden en in het niet-weten durven stappen. “Vertragen om daarna te kunnen versnellen”: dit soort mantra’s roep ik regelmatig. En als mensen vertragen beginnen ze te voelen. Voor velen is dit doodeng. Snelheid is weglopen van de leegte van het ondertussen.
Is het door Corona, maar het is de laatste tijd steeds minder vaak voorgekomen, deze bijzondere momenten. De dominante logica en de dwingende cultuur in veel organisaties zitten in de weg van het ondertussen. Het conflict moet snel opgelost. We moeten het verleden achterlaten, de pagina omslaan, met een blanco blad beginnen, vergeven en vergeten. Er moeten actieplannen gemaakt worden en er moet positief naar de toekomst gekeken worden. Deze rush zit zo in de weg van echt contact, leren uit wat ons is overkomen, nieuwe bewuste keuzes maken.
Je voelt mijn frustratie. Ik merk bij mezelf dat ik me stilaan terugplooi op individueel werk, waar het veiliger en rustiger is voor mensen. Wat me wel voldoening geeft is een veilige plek bieden waar mensen even zichzelf mogen zijn, kwetsbaar en zoekend. Het niet hoeven te weten. Even in het ongemak van wat er nog niet is kunnen verwijlen, ondersteund door iemand die getuige is, gewoon aanwezig is.
Ik zit nu in een transitieperiode. Ik wil alleen nog doen waar ik echt in geloof en wat me blij maakt. Geen ‘klussen’ doen, maar waarde toevoegen. Geen oplossingen bieden, maar duurzame verandering op een discrete manier mogelijk maken. Dat is mijn ondertussen. Zoekend naar een nieuwe vorm die - daar vertrouw ik op - zal ontstaan als ik maar geduldig durf te zijn.
Ook in mijn persoonlijk leven zit ik in het ondertussen. Een transitiefase die al heel lang duurt. Met kinderen die hun draai in de maatschappij en in het leven niet vinden. Jonge mensen die regelmatig crashen en dan toch weer opstaan. Op zoek naar een plek en betekenis in deze dolgedraaide wereld. En ik sta aan de kant. Ik ben er als ze een veilige haven nodig hebben en even willen schuilen. Van mijn kinderen heb ik geleerd om de moeilijkheden niet op te moeten lossen. Ze willen dat ik er gewoon ‘ben’ en het ‘niet-weten-hoe-verder’ kan verdragen, samen met hen. Een heel bijzondere reis hebben we samen al afgelegd. Zij zijn mijn leermeesters.
Hierdoor staat mijn eigen leven een beetje ‘on hold’. De natuurlijke stap naar het lege nest, ruimte voor een nieuwe levensfase met nieuwe mogelijkheden laat lang op zich wachten. Het is een uitdaging (zo heet dat dan!) om in dit ondertussen toch verder mijn leven te leiden, zonder de angst voor wat er zou kunnen gebeuren me te laten verlammen.
Het is onverwachts, zo op deze vroege kerstochtend, een heel verhaal geworden.
Wens jullie warme dagen in deze winterse transitieperiode.
Liefs, Silvia
